„Ukraińcy gwałcili Polki i w krocze wsadzali butelki z benzyną, a Żydów rabowali ile wlazło” – Helena Partyka-Czoppa, Świadek ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]

Helena Partyka-Czoppa urodziła się 1 maja 1932 roku w Zbarażu, mieście powiatowym położonym w województwie tarnopolskim, zaś do czasu rozbiorów w województwie wołyńskim. Ludobójstwo, które w czasie II wojny światowej Ukraińcy zgotowali Polakom pamięta do dziś i – co zrozumiałe – w dobie promocji banderyzmu na Ukrainie, nie potrafi za nie przebaczyć.

– Tak jak ja pamiętam, to przed wojną była przyjaźń do tego stopnia, że to ja chodziłam do cerkwi podglądać wszystko. Chciałam zobaczyć dlaczego ksiądz ma kielich i łyżeczkę… i to mnie intrygowało. (…) W końcu ksiądz ten kielich mi pokazał. (…) Bardzo mi się podobały ich uroczystości – na początku opowiada moja rozmówczyni, z którą przeprowadzam wywiad w ramach autorskiego projektu „Spotkanie ze Świadkiem ukraińskiego ludobójstwa na Polakach”. Helena Partyka-Czoppa wspomina, że bawiła się z ukraińskimi dziećmi wywodzącymi się z rodzin mieszanych. Rozmawiała z nimi tylko w języku polskim, wszak nie ukrywa, że do dziś potrafi mówić po ukraińsku, którego musiała nauczyć się za okupacji niemieckiej.
– Gdy przyszli Niemcy zaczęli rządzić Ukraińcy i zażyczyli sobie, by we wszystkich szkołach uczono się po ukraińsku – wspomina.

Przyjaciół poznaje się w biedzie…

Na pytanie o relacje Polaków z Żydami odpowiada, że te były bardzo dobre. Polacy szanowali starozakonnych i w żaden sposób im nie dokuczali. Nie można tego powiedzieć o Ukraińcach, którzy według wspomnień mojej rozmówczyni, w czasie II wojny światowej rabowali Żydów ile wlazło.
– Ojciec miał przyjaciół Żydów. (…) Ale jak powstały getta, to Ukraińcy ich rabowali ile wlazło. (…) Jak już w transporcie jechałam (na zachód), co byłam świadkiem tego jak wyrzucali martwych ludzi i Ukraińcy ściągali z nich nawet bieliznę – relacjo ukraińsko-żydowskie wspomina Pani Helena. Jednak, jak zaznacza, wraz z wtargnięciem wojsk sowieckich do Polski, opadły maski z żydowskich twarzy.
– Jak wkroczyły wojska sowieckie to Żydzi się bardzo cieszyli. Ale się cieszyli, wychodzili, stoły wystawiali, jedzenie dawali, a Ukraińcy troszkę z rezerwą, nie tak bardzo jak Żydzi. Żydzi klepali Sowietów po ramieniu, w objęcia brali – opowiada z wielkim żalem.

Rezać Lachów

– Zaczęło się od ukraińskich piosenek o rżnięciu Lachów. (…) Zaczęły się pobicia polskich dzieci w szkole. (…). Był rok 1943. Potem już Polacy zaczęli się chować w jakichś schowkach. Bali się… I już wiele osób było pomordowanych. Znaliśmy tych ludzi – zaczyna opowiadać o ukraińskich zbrodniach na Polakach. Wspomina, że Ukraińcy, którzy jeszcze przed wojną robili wrażenie serdecznych sąsiadów, wyśmiewali Polaków opłakujących swoich bliskich pomordowanych przez UPA.

W roku 1943 zbrodnie na naszych rodakach przybrały na sile. W mieście Ukraińcy porywali i mordowali Polaków, w tym małe dzieci, jadące rowerem np. z Łubianek do Zbaraża (ok. 7 km trasy).
– Przeważnie to i rower przepadł i Polak przepadł – wspomina i dodaje, że takie sytuacje pojawiały się coraz częściej. W samym Zbarażu Ukraińcy nie przeprowadzali takich ludobójczych akcji jak na wioskach. Nie palili domów, a masowe zbrodnie nie były codziennością, gdyż bali się wojska – w tamtym czasie niemieckiego – stacjonującego w mieście. Mordowali jednak na peryferiach miasta, gdzie mieszkali przyjaciele Państwa Partyków.
– W kuchni leży mama Stefci. Była naga. Czy ją gwałcili, nie wiem, ja się na tym nie znałam. Ale jeszcze się nad nią znęcali. Flaszkę z benzyną wsadzili jej w krocze. To podpalili i kawałki szkła wydostały się na zewnątrz, krocze całe rozerwane i cała zakrwawiona. Oczywiście zabawiali się i powycinane były piersi – opowiada i dodaje, że w drugim pomieszczeniu leżało ciało młodej dziewczyny, którą Ukraińcy zamordowali w równie okrutny sposób. W domu leżało także ciało zamordowanego dziadka, któremu Ukraińcy rozcięli gardło, wyrwali język i przybili do brzucha. Cały dom rozkradli.

Kilka miesięcy później, z całą rodziną i tysiącami mieszkańców wiosek i kolonii na Wołyniu, którzy znaleźli schronienie w Zbarażu, udała się na dworzec kolejowy, by udać się na zachód.
– My nie uciekaliśmy. To Ukraińcy kazali nam wyjechać – wspomina. – Na pociąg czekaliśmy przez miesiąc, aż w końcu dotarliśmy na Opolszczyznę.

Nie przebaczam im

Wspomnienia ukraińskich zbrodni na Polakach wciąż nawiedzają Panią Helenę we śnie, a nieraz nie pozwalają zasnąć. Nie ukrywa, że w dobie gloryfikacji banderowskich zbrodniarzy za Bugiem, nie potrafi wybaczyć Ukraińcom zbrodni, których ich dziadowie dopuścili się kilkadziesiąt lat temu.
– Żaden zbrodniarz, obojętnie jakiej jest narodowości, bez względu na to kogo mordował, nawet żeby zwierzęta mordował, to nie ma prawa być na świeczniku. (…) Ja nieraz sama, ja się spowiadałam kilka razy z tego, że ja nie mam sympatii do nich i życzę im źle. (…) Kto rżnął niech umiera, trzy pokolenia, cztery pokolenia…, bo dziecko maleńkie było mordowane i szyjkę podcinali i pięcioletnie, i siedmioletnie i ten dziewięćdziesięcioletni też. Żeby te cztery pokolenia u nich cierpiało i miało wyrzuty sumienia – zaznacza. – Nie przebaczam im! Mi się ciągle to śni, co oni robili z Polakami. Dziś nieraz mówię Ukraińcóm: Wy tu pryjechaly, tak? A wasze dzidy i batki ryzaly, a wy tu per do Lachił pryjechaly?

Pani Helena ze Zbaraża: "Zaczęło się od ukraińskich piosenek o rżnięciu Lachów. (…) Zaczęły się pobicia polskich dzieci w szkole. (…). Był rok 1943. Potem już Polacy zaczęli się chować w jakichś schowkach. Bali się… I już wiele osób było pomordowanych. Znaliśmy tych ludzi". pic.twitter.com/m7lNHLsE9z

— Jacek Międlar (@jacekmiedlar) May 31, 2022

Opracowane wywiady:

•  Świadek rzezi wołyńskiej i ofiara pierwszego ataku banderowców – ROMAN STRĄGOWSKI [WIDEO]
• Z Wołynia do komory gazowej. Przejmujące wspomnienia p. Wiesławy Farbiszewskiej, która cudem uniknęła śmierci [WIDEO]
• [WIDEO] „Mój braciszek ssał pierś zamordowanej mamy.” Wzruszające wspomnienia i apel świadka rzezi wołyńskiej – Stefania Pasieka
• „A teraz zobaczycie komedyjkę.” Wspomnienia Wandy Podhalicz, świadka rzezi wołyńskiej [WIDEO]
• „Uciekł przed wywózką do Katynia, zabili go Ukraińcy. Babcię spalili żywcem.” Wspomnienie Marii Bułkowskiej, świadka Rzezi Wołyńskiej [WIDEO]
• Z Wołynia do niemieckiego obozu. Relacja Apolonii Rosińskiej, świadka Rzezi Wołyńskiej [WIDEO]
• Mocny apel do władzy i wspomnienia Marii Panek, świadka Rzezi Wołyńskiej! [WIDEO]
• „Ukraińcy mordowali czym popadnie…” Wspomnienia Świadka Rzezi Wołyńskiej, Janiny Bednarskiej [WIDEO]
• „Była Polska, nie ma Polski. Rżnąć Lachów!” Kazimiera Siwoń wspomina ukraińskie ludobójstwo i entuzjazm Żydów na widok sowietów [WIDEO]
• „Polaków zaciągali do band, a następnie mordowali pod Lwowem.” Alicja Heflich ze Lwowa wspomina zapomniane ukraińskie ludobójstwo [WIDEO]
• Tułaczka i zbrodnie zgotowane przez Ukraińców. Wspomnienia Anny Brojak – Świadka Rzezi Wołyńskiej [WIDEO]
• „Nie potrafię przebaczyć… Wszystkich pobili siekierami, piłami, motykami.” Wspomnienia Stanisława Krzaczka – Świadka Rzezi Zamojskiej [WIDEO]
• „Był mróz, dziadkowi było zimno, to mu Ukraińcy dom podpalili…” Wspomnienia Świadka Rzezi Wołyńskiej – Stanisławy Cal [WIDEO]
• Krwawa Niedziela w Kisielinie. Świadek Danuta Kujawa o ukraińskim ludobójstwie na Polakach. „To jest nie do przebaczenia” [WIDEO]
• „Przyszedł nas zamordować ukraiński sąsiad, szkolny kolega mojej siostry”. Świadek Eugenia Wiecha z Jezioran Szlacheckich wspomina ukraińskie ludobójstwo na Polakach [WIDEO]
• „Wszystkich powiązali i rąbali jeden po drugim. Ukraińcy krzyczeli: Lachów rżnąć.” Wspomnienia Marianny Malinowskiej – świadka ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• „Własnymi rękami ściągałem z płotu niemowlaka nasadzonego na parkan”. Żołnierz AK, ppłk Stanisław Jastrzębski wspomina walkę z ukraińskimi ludobójcami [WIDEO]
• Jak chrzestny chrześnicę zamordował w imię „Samostijnej Ukrainy”. „Widziałam poćwiartowane ciała.” Rozmowa ze Świadkiem ukraińskiego ludobójstwa, Krystyną Staniec [WIDEO]
• „Była przyjaźń, nagle Ukraińcy zaczęli mordować!” Wspomnienia Marii Bartoś, Świadka Rzezi Zamojskiej [WIDEO]
• „Spałam wśród ciał wymordowanej rodziny.” Wywiad z Anielą Nowak, świadkiem ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• „Powiązali drutem kolczastym, wyłupali oczy, a dzieci powiesili na hakach.” Wywiad z Genowefą Skowronek, świadkiem ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• „Ukraińskie tortury były o wiele gorsze niż niemieckie.” Wspomnienia Karoliny Szwedurskiej, świadka ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• „Mojego brata zamordował ukraiński sąsiad, któremu pomagał mój tata”. Wspomnienia Eugenii Lebiedzińskiej, Świadka ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• „Gdy szłam na I Komunię zamordowali moją mamę i siostrę. Dzieci nabili na widły i wrzucili w ogień”. Wspomnienia Alfredy Gajdzik z Sosznik, świadka ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• Jak Kościół greckokatolicki i ukraińscy sąsiedzi wspierali ludobójstwo na Polakach. Wspomnienia Świadka Rzezi Wołyńskiej, Władysławy Gryszpińskiej [WIDEO]
• „Spalili całą wioskę, bestialsko mordowali dzieci i kobiety”. Wspomnienia Władysława Zimonia, świadka ukraińskiego ludobójstwa na Podkarpaciu [WIDEO]
• „Pamiętam niebieskie oczy zamordowanej mamy.” Wspomnienia Janiny Kalinowskiej, świadka ukraińskiego ludobójstwa i wybitnej działaczki kresowej [WIDEO]
• „Dlaczego pomordowani na Wołyniu nie zostali ogłoszeni męczennikami?”. Wspomnienia Ireny Tyszeckiej, Świadka ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• „Ukraińcy kolaborowali z Niemcami, odcinali głowy, a po wojnie przyjmowali polskie nazwiska!”. Wspomnienia Anny Misztel, świadka ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• „Przed Ukraińcami chowaliśmy się w kościele!” Wspomnienia Józefy Gierzy, świadka ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• „Zorganizowali pochód i ogłosili Samostijną Ukrainę. Potem chcieli nas zgładzić jak Rosjanie i Niemcy!” – świadek ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• J. Międlar: Przemilczanie historii jest zamachem na prawdę! „Bóg będzie ich sądził!” Publikuję kolejny wywiad ze Świadkiem Rzezi Wołyńskiej [WIDEO]
• „Wnętrzności wypełnili trocinami. Ojca z AK bestialsko torturowało NKWD.” Wspomnienia Państwa Rosińskich, świadków ukraińskiego ludobójstwa na Polakach i sowieckich zbrodni [WIDEO]
• „Był silny związek Żydów z Sowietami. Ukraińcy chcieli go wziąć za nogi i rozbić mu głowę o drzwi.” Wspomnienia Elżbiety Simoni z Przemyśla [WIDEO]
• Zostali wzięci w sowiecko-ukraińskie kleszcze! „Żydzi witali Sowietów i gnębili Palestyńczyków!” Z Wołynia przez Syberię do Libanu i Anglii – rozmowa z Wandą Hylą [WIDEO]
• Borownica we krwi. Wspomnienia Bolesława Pryszcza, świadka ukraińskiego ludobójstwa na Podkarpaciu [WIDEO]
• Ukraińcy hucznie witali Sowietów! Mordowali Polaków uciekających na dworzec! Wywiad z Zenoną Majewską, Świadkiem Rzezi Wołyńskiej [WIDEO]
• „Spalili wieś. Ciocię i wujka bestialsko zamordowali.” Wywiad ze Stanisławem Lachem, świadkiem ukraińskiego ludobójstwa na Podkarpaciu [WIDEO]
• Chcieli mordować Polaków po drugiej stronie Sanu! „W Nienadowej Ukrainiec zabił swoją córkę i żonę-Polkę…” Wspomnienia Marii Flader [WIDEO]
• „Nikt nie wierzył, że Ukraińcy będą mordować Polaków. Mówili: powoli go rżnij, bo to dobry człowiek.” Wywiad z Anną Kownacką-Góral, świadkiem ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]