W księgarniach „Europa i wiara” Hilaire Belloca, ideologa dystrybucjonizmu propagowanego przez narodowych radykałów

W III RP przez kilka dekad idee dystrybucjonizmu, w tym i pisma Hilaire Belloca, propagowało znienawidzone przez lewicę i Żydów Narodowe Odrodzenie Polski – ugrupowanie narodowo radykalne, o którego istnieniu zapewne współcześnie nie wie wielu dzisiejszych sympatyków idei narodowej oraz ich ideowych przeciwników. Idee dystrybucjonizmu jednak są obecne w dyskusjach politycznych.

Nakładem wydawnictwa AA ukazała się praca „Europa i wiara” Hilaire Belloc, który zapowiadał, że „zjawisko europejskie jest zasadniczo zjawiskiem katolickim, a wartości europejskie znikną wraz ze zniknięciem katolicyzmu”.

Zdaniem wydawcy pracy „słowo Europa jest dziś odmieniane przez wszystkie przypadki i pojawia się we wszystkich kontekstach życia społecznego, gospodarczego, a nawet duchowego czy religijnego. Czym jednak jest Europa i jej jedność? Hilaire Belloc w tej książce daje odpowiedź zarówno zadziwiająco prostą, jak i niezwykle dziś kontrowersyjną: „Europa to Wiara”. A potem powtarza to samo, ale w inny, bardziej dobitny sposób: „Europa to Kościół, Kościół to Europa”. Słowa Belloca są dziś dla wielu równie bulwersujące (a może nawet bardziej), jak w czasach publikacji tej książki – w roku 1920”.

W opinii wydawnictwa AA „książka Belloca – tak zadziwiająco aktualna – to wielkie, prorockie ostrzeżenie dla nas, którego spełnienie – niestety – możemy bez trudu stwierdzić. Obserwując z niepokojem takie zjawiska, jak rugowanie religii katolickiej ze sfery publicznej w wielu krajach europejskich czy unikanie nawiązań do Kościoła katolickiego i chrześcijaństwa w dokumentach Unii Europejskiej, nie sposób nie wspomnieć na słowa Belloca, że „wartości europejskie znikną wraz ze zniknięciem katolicyzmu”. Europa być może będzie wówczas wciąż nosić tę samą nazwę, ale będzie to już zupełnie inny byt. Zamieszkujący ją ludzie będą patrzeć na jej historię i kulturę, na pozostawione przez przodków dzieła sztuki, literatury, muzyki i architektury, jak nic nierozumiejący barbarzyńcy – przybysze z zewnątrz”.

W artykule „Hilaire Belloca »Europa i wiara« – wyjątkowy głos o katolickiej istocie Europy” opublikowanym na portalu PCh24 Marcin Jendrzejczak stwierdził, że „Książka Hilaire Belloca »Europa i wiara« stanowi ożywczy głos w dyskusji o przeszłości, ale i przyszłości naszego kontynentu. Choć wyszła spod pióra autora nieżyjącego już od 70 lat, to jest aktualna jak nigdy dotąd”.

Jak można się dowiedzieć z artykułu opublikowanego na portalu PCh24 książka Belloca „składa się, oprócz wprowadzenia i zakończenia, z 9 rozdziałów: »czym było imperium rzymskie« »czym był Kościół w imperium rzymskim« „czym był upadek cesarstwa rzymskiego”, „początek narodów”, „co wydarzyło się w Brytanii”, „wieki ciemne”, „średniowiecze”, „czym była reformacja”, „odstępstwo Bastylii”. Na przyjemnych w odbiorze, pisanych z polemiczną pasją i pełnych nieprzejednania stronicach autor maluje dzieje Starego Kontynentu przez stulecia. A wszystko to z katolickiego punktu widzenia. Przedstawia zarówno czasy, w których Europa wzlatywała ku wyżynom społecznej doskonałości (nieosiągalnym wszak na tym padole łez), jak i chwile słabości, związane z odchodzeniem od katolicyzmu. Szczególnie dogłębnie opisuje kryzys związany z reformacją, a zwłaszcza z oderwaniem się Wielkiej Brytanii od Kościoła powszechnego”.

Z artykułu księdza Tomasza Jaklewicza „Katolik Belloc” (opublikowanego na stronie internetowej Gościa Niedzielnego) można się dowiedzieć, że „Joseph Hilaire Pierre René Belloc przyszedł na świat w St. Cloud koło Paryża w 1870 roku. Jego matką była angielska pisarka Elizabeth Rayner Parkes, konwertytka na katolicyzm, zaangażowana w walkę kobiet o równouprawnienie. Ojciec, Louis Belloc, był francuskim adwokatem, zmarł 5 lat po ślubie. Młoda wdowa wróciła do Anglii z synem Hilaire i córką Marie. Osiedli w Slindon, w hrabstwie West Sussex. Młody Belloc kształcił się w słynnym oratorium, założonym przez bł. Johna Henry’ego Newmana w Birmingham. Jako obywatel francuski odbył służbę wojskową w pułku artylerii w pobliżu Toul, później studiował historię w Oksfordzie. Tam dał się poznać jako uczestnik licznych debat obdarzony zdolnością przekonywania. Studia ukończył z wyróżnieniem. Chciał pozostać na uniwersytecie jako wykładowca. Podczas rozmowy egzaminacyjnej w All Souls College Belloc postawił przed sobą na stole małą figurkę Maryi. Nie został przyjęty. Wyjechał na objazdowe wykłady po USA. Tam też zaczął publikować pierwsze książki, zbiory wierszy dla dzieci. Jego żoną została Amerykanka Elodie Hogan. Wzięli ślub w Kalifornii w 1896 roku. Po powrocie do Anglii otrzymał obywatelstwo brytyjskie i pracował jako dziennikarz. Przez 4 lata był członkiem Izby Reprezentantów z ramienia Partii Liberalnej, trzeciej co do wielkości siły w parlamencie”.

Jak przypomina w swoim artykule ksiądz Tomasz Jaklewicz, Belloc uważał, „że sercem europejskiej kultury jest chrześcijaństwo. Dziedzictwo antycznej Grecji i Rzymu zostało wchłonięte i przemienione przez Kościół, i to dało fundament całej europejskiej cywilizacji. Belloc krytycznie oceniał reformację, uważając, że przyczyniła się do osłabienia jedności i tożsamości Europy. Podkreślał, że jeśli Europa ma przetrwać, musi wrócić do jedności budowanej na wierze, na poczuciu wspólnego dziedzictwa”.

Według księdza Tomasza Jaklewicza Belloc „przewidywał, że u drzwi Zachodu stanie kiedyś islam, którego siłą jest mocna wiara. Zachód pozbawiony duchowego kręgosłupa może okazać się za słaby, by przeciwstawić się ekspansji mahometan. Belloc sięgał nieraz do metafory barbarzyńcy rozumianego jako wróg wiary. Pisał, że nowoczesny barbarzyńca to ktoś, kto wyśmiewa utrwalone przekonania naszego dziedzictwa”.