P. Szymański: Międzymorze. Mrzonki a rzeczywistość

Międzymorze / Grafika: http://slowopolskie.org
11

Gwałtowna reakcja Rumunii i Węgier na ustawę edukacyjną jaką podpisał Prezydent Ukrainy Petro Poroszenko ma olbrzymi wpływ na koncepcję Międzymorza i tak zwaną politykę Jagiellońską szeroko pojętego obozu PiS. Stratedzy „obozu dobrej zmiany” mają nadzieje, że przy pomocy USA uda im się stworzyć pomost ekonomiczno-kulturalno-polityczny łączący kraje basenów Morza Czarnego i Śródziemnomorskiego, który będzie nie tylko ekonomiczną alternatywą dla Unii Europejskiej, ale przede wszystkim buforem chroniącym cywilizację łacińską przed wpływami i rozszerzeniem się cywilizacji turańskiej lub jak kto woli imperialnej ekspansji Rosji.

Pomost Międzymorza zmieniłby pozycję polityczną i ekonomiczną Polski z państwa peryferyjnego zależnego od Niemiec, na lidera europejskiej polityki. Plany Jagiellońskie sięgają znacznie dalej! Gierek z Polski stworzył 5 potęgę w wydobyciu węgla na świecie. Trójmorze zrobi z Polski gracza światowej ekstraklasy. Trzeba przyznać, że jest to bardzo ambitny plan i wielkie wyzwanie dla naszego państwa. Teoretycy PiS uważają, że dzięki Międzymorzu, Polska stanie się ekonomiczną potęgą i w naturalny sposób będzie gwarantem rozwoju cywilizacyjnego wschodnich peryferii Europy, ot taki dobry pasterz, wyrozumiały ojciec i czuła matka opiekunka. Międzymorze potwierdzi słuszność Doktryny Giedroycia, która dla PiS stała się dogmatem uświęconym męczeńską śmiercią Lecha Kaczyńskiego. Dzięki Międzymorzu bezpieczeństwo i niepodległość Polski będzie zagwarantowane na dekady. Podobną koncepcję rozwijał obóz sanacji, ale Pakt Ribbentrop-Mołotow zniweczył plany przedwojennych strategów.

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Koniec II Rzeczypospolitej był tragiczny. Polska przegrała wojnę, straciła niepodległość i podmiotowość na 47 lat. Dziś granica cywilizacji łacińskiej przebiega na Linii Curzona. Genezy upadku II RP dzielnie poszukują Panowie Zychowicz i Ziemkiewicz. Doktrynerzy „dobrej zmiany” uważają, że bez wolnej i niepodległej Ukrainy nie da się stworzyć kordonu ochronnego od Finlandii po Grecję. Ale mało kto zauważył, że ustawa edukacyjna jaką podpisał Petro Poroszenko praktycznie położyła kres urojeniom PiS i Doktrynie Giedroycia. Żadne cywilizowane państwo nie będzie traktować poważnie Ukrainy, państwa upadłego, które rządzone jest przez bandyckie klany, ścisłe współpracujące z równie bandycką Rosją. Mamy rozdźwięk między pobożnymi życzeniami polskich „elit”, a rzeczywistością. Symbolem tego rozdźwięku są tak zwane porozumienia „Okrągłego Stołu”, które zalegitymizowały i utrwaliły PRL-owskich kacyków i zdobycze Manifestu PKWN, innymi słowy, cywilizację turańską. (Stąd też wynikają obecne problemy z reformą administracji i sądownictwa w Polsce.)

Prof. Koneczny postawił tezę, że przyczyną upadku Rzeczpospolitej była próba syntezy wschodu z zachodem. Jedynie twarde i bezkompromisowe trzymanie się cywilizacji łacińskiej gwarantuje rozwój i bezpieczeństwo Polski. Zatem popatrzmy jak ów rejon Międzymorza opisują wskaźniki ekonomiczne na przestrzeni ostatnich lat. Będziemy mieli dość dobry obraz przed jakim wyzwaniem stoi Obóz Dobrej Zmiany i wyznawcy Doktryny Giedroycia? Ja uważam, że Międzymorze jest to mrzonką. Pobożne życzenie, które zlikwiduje resztki naszego dorobku narodowego. Dorobku naszych przodków, który jakimś cudem przetrwał do naszych czasów na Litwie, Białorusi i Ukrainie. Zabawa garstki opętanych „elit” zakończy się tragicznie dla Polaków trwających na Kresach i sprowadzi Polskę już nie do poziomu wasala Niemiec i USA, ale do Generalnej Guberni z marzeń Hansa Franka!

Maksymalny wzrost PKB jest uzależniony od populacji, powierzchni danego kraju, rozwoju cywilizacyjnego, oraz położenia geograficznego. Kraj 10 milionowy, położony na środku pustyni nigdy nie osiągnie rozwoju ekonomicznego a zarazem kulturalnego, państwa posiadającego żyzne ziemie i dostęp do morza. Oczywista oczywistość, truizm którego nie trzeba wyjaśniać. Ciekawym zagadnieniem jest państwo posiadające dobry klimat, dużą populację, dużą powierzchnię, żyzne ziemie, dostęp do morza, w miarę wykształcone społeczeństwo i bogactwa naturalne. Teoretycznie takie państwo powinno być bogate i silne? Nie, nie mam tu na myśli Polski, ale Ukrainę. A teraz co nam mówią dane?

Aby uniknąć porównywania pieści do nosa zestawiłem dane krajów o zbliżonych ekonomiach, populacji, i powierzchni. Do każdej grupy dodałem państwa, które uważam za rozwijające się aby zilustrować różnice wzrostu i maksymalny poziom rozwoju ekonomicznego jaki mogą osiągnąć. Chciałbym zaznaczyć, że wybrałem te państwa aby skalibrować dane. Celowo odrzuciłem państwa, które przekraczają subiektywne wartości brzegowe.

Grupa I, państwa proeuropejskie posiadające populacje miedzy 35-50 milionów ludzi.

Populacja w milionach PKB

2012 w miliardach UDS

2013 2014 2015 2016 Średnia Różnica wzrostu względem Hiszpanii
Hiszpania 46.93 $1325 $1355 $1369 $1195 $1231 $1295.2 100%
Polska 37.97 $498.5 $521 $542 $447.8 $472.6 $502.38 38.78%
Ukraina 44.49 $175.8 $183.3 $133.50 $91.03 $93.36 $135.4 10.45%
Populacja w milionach PKB

2017 w miliardach UDS

2018 2019 2020 Średnia Różnica wzrostu względem Hiszpanii
Hiszpania 46.93 $1313 $1422 $1393 $1120 $1312 100%
Polska 37.97 $526.5 $587.4 $595.9 $594.18 $576 43.9%
Ukraina 44.49 $112.2 $130.9 $153.8 $151.54 $137.11 10.45%

Mediany PKB (w miliardach USD) dla:

  • Hiszpanii: $1,325
  • Polski: $526.50
  • Ukrainy: $133.50

Hiszpania ma zbliżoną powierzchnię do Polski, jest krajem katolickim, z podobną ekonomią, ale z większą populacją. PKB Hiszpanii waha się między $1.23 biliona dolarów a $1.33 biliona dolarów. Można założyć, że przy obecnej populacji i systemie ekonomiczno-politycznym, maksymalny wzrost Hiszpanii nie powinien przekroczyć $2.3 biliona dolarów, .

PKB Polski to około 40% PKB Hiszpanii, więc mając zbliżoną ekonomię, kulturę, obszar i populacje, PKB Polski powinno wynosić $1.2 biliona dolarów. Obecnie jest poniżej oczekiwań społecznych, w konsekwencji z Polski odpływają młodzi ludzie, którzy wypracowują polskie PKB. Przewidywania George’a Friedmana, że będziemy ekonomiczną potęgą za 30 lat można wsadzić między bajki. Każdy kto ma kalkulator szybko może wyliczyć ile czasu zajęło Polsce wypracowanie PKB na poziomie $503.3 miliardów dolarów.

Ukraina jest państwem upadłym, staczającym się z roku na rok na coraz to niższy poziom rozwoju. PKB Ukrainy to jedynie 10.45% PKB Hiszpanii a powinno być co najmniej na poziomie $1.3 biliona dolarów. Proszę zauważyć gwałtowny spadek PKB Ukrainy w latach 2014 i 2015, są to dwa poważne tąpnięcia, które prawdopodobnie zostały zatrzymane przez wpompowanie na Ukrainę olbrzymich pieniędzy. Śmiem twierdzić, że sztuczne pompowanie Ukrainy odbiło się na PKB Polski. W 2014 roku PKB Ukrainy spadło o 27.1%, a w 2015 o 31.81%. Takie spadki należy uznać za katastrofę państwa. Nic też dziwnego, że w Polsce obserwujemy zalew uchodźców z Ukrainy. Przypomnę, że ekonomia definiuje depresje jako spadek realnego PKB o 10% w przeciągu dwóch lat. Od 2013 roku do 2016 roku PKB Ukrainy spadło o 49%! Tu nie ma mowy o depresji, ale o gigantycznej katastrofie!

Pozostałe dwie grupy pozwolą na skalibrowanie danych. Kraje rozwinięte, o stabilnym systemie politycznym i administracyjnym powinny mieć także stabilny wzrost PKB, bez tąpnięć powyżej 10%. Rok 2015 było anomalia. PKB wszystkich wymienionych poniżej krajów spadło o ponad 10%, ale załamanie ekonomiczne Ukrainy było najpoważniejsze, bardzo głębokie i długotrwałe.

Grupa II, państwa europejskie posiadające populacje między 9-11 milionów ludzi.

Populacja w milionach PKB

2012 w miliardach USD

2013 2014 2015 2016 Średnia Różnica wzrostu względem Szwecji
Szwecja 9.903 $552.5 $586.80 $582 $505.10 $515.70 $548.42 100%
Belgia 11.348 $496.20 $521.60 $534.7 $462.10 $474.70 $498.06 90.81%
Czechy 10.561 $208.9 $211.7 $209.4 $188 $196.30 $202.86 36.98%
Populacja w milionach PKB

2017 w miliardach USD

2018 2019 2020 Średnia Różnica wzrostu względem Szwecji
Szwecja 9.903 $541 $555.50 $530.90 $537.61 $541 100%
Belgia 11.348 $502.71 $543.70 $533.10 $513.09 $523.15 96.65%
Czechy 10.561 $218.60 $248.90 $250.70 $242 $240.05 44.35%

Mediany PKB (w miliardach USD) dla

  • Szwecji: $543.88
  • Belgii: $513.09
  • Czech: $211.70

Proszę zauważyć, że PKB Czech to około 40% PKB Szwecji. Polska i Czechy przeszły podobne przekształcenia polityczno-ekonomiczne, więc nic dziwnego, że mają bardzo podobne wskaźniki wzrostu.

Grupa III państwa europejskie posiadające populacje między 4-6 milionów ludzi.

Szwecja i Dania mają bardzo zbliżone PKB. W trzeciej grupie, widać podobne prawidłowość.

Populacja w milionach PKB

2012 w miliardach USD

2013 2014 2015 2016 Średnia Różnica wzrostu względem Danii
Dania 5.806 $327.1 $343.6 $353 $302.7 $313.1 $327.90 100%
Finlandia 5.518 $258.3 $271.30 $274.5 $234.4 $240.6 $255.82 78.01%
Słowacja 5.45 $94.53 $98.85 $101.2 $88.47 $89.66 $94.54 28.83%
Populacja w milionach PKB

2017 w miliardach USD

2018 2019 2020 Średnia Różnica wzrostu względem Danii
Dania 5.806 $332.1 $356.9 $350.1 $352.24 $347.84 100%
Finlandia 5.518 $​​255.2 $275.9 $​​269.3 $270.64 $267.76 76.97%
Słowacja 5.45 $95.49 $105.7 $105.1 $104.9 $102.8 29.55%

Mediany PKB (w miliardach USD) dla:

  • Danii: $343.60
  • Finlandii: $269.30
  • Słowacji: $98.85

Rozwój Słowacji można uznać za stabilny. A wiec Ukraina, kraj bez którego nie można stworzyć Międzymorza, jest anomalią i państwem upadłym. Na Ukrainie mamy do czynienia z katastrofą humanitarną. Implozja Ukrainy będzie poważnym zagrożeniem bezpieczeństwa wewnętrznego sąsiadów. W tej sytuacji nie może być mowy o żadnym Międzymorzu. Pompowanie przez Polskę pieniędzy w ukraińską studnie bez dna, to czysty absurd chorego umysłu.

Przeczytaj także:

P. Szymański: Rosyjska Marynarka Wojenna w Nowym Jorku. Flota jako narzędzie dyplomacji

Może ci się spodobać również Więcej od autora

% Komentarze

  1. Resovia mówi

    Zdrajcy z pejsami. Przestańcie się ukrywać, wychodźcie szczury. Grzaliście dupska za czasów komuny. To rozliczenie za wasze czyny. Karą jest hańba, wy skur wy syny! Wy zdrajcy z pejsami, spod sierpa i młota. Ochraniał was stalin i jego hołota. Gdy Naród głodował piliście szampany. Wznosząc toasty za mordu plany. Zmieniliście nazwiska, lecz nie pochodzenie. Wasze zdradzieckie, obce korzenie. Gdzie groby bohaterów, których grzebaliście. W mrokach piwnic i karcerów ich mordowaliście. Szubienice i szafoty jeszcze pamiętają. Jak umierał dumnie Polak przed czerwoną zgrają.

  2. Pani M. mówi

    Panie Pawle, dwa pytania:

    1. Jakie w ogóle znaczenie ma PKB Ukrainy w tej inicjatywie? Przecież, Międzymorze ma Polsce zapewnić bycie liderem w regionie. Więc co to za przeszkoda w postaci niskiego PKB Ukrainy – to dla nas wręcz dla nas szansa – będziemy tam inwestować i zyskiwać wpływy.

    2. Na marginesie już – dlaczego dla zobrazowania tej wątpliwej tezy wybrał Pan dane całkiem od czapy?
    Przecież spadek PKB Ukrainy w cytowanym okresie spowodowany jest wojną, czyli wyjątkowo nadzwyczajnym zdarzeniem. Nawet Pan o tym słowem nie wspomniał, mimo że już późniejszy wzrost (po zakończeniu aktywnej agresji Rosji na ten kraj) próbuje Pan dezawuować, pisząc że to penie wpływ pompowanych pieniędzy w ten kraj. Mało to rzetelne i obiektywne.

  3. Pawel Szymanski mówi

    Dziekuje za pytania. Sa bardzo dobre. PKB jest podstawowym wskaznikiem ogiolnego rozwoju panstwa. Nie jest to idealny wslaznik ale pozwala na szybka ocene „wydajnosci” panstwa. Panstwa lepiej zorganizowane beda mialy wydajniejsza gospodarke, czyli PKB w przeliczeniu na jednego mieszkanca bedzie wyzsze niz w panstwach slabiej zorganizowanych. Kraje gdzie PKB w przeliczeniu na mieszkanca jest wysokie, sa po prostu bogadsze. Ludzie maja wiecej pieniedzy, administracja jest sprawniejsza, sadownictwo jest lepsze i mozna tak wymieniac. Biedna Ukraina i zle zarzadana, ze skorumpowana administracja i sadownictwem (wysztsko to co wymienilem wynika ze slabego zorganizowania panstwa i nieudolnosci narodu), nie bedzie wstanie stworzyc systemu pozwalajacego na rozwoj tzw. Miedzymorza. Wymienie linie kolejowe, sklady transportowe, sadownictwo, administracja, telekomunikacja to wszystko czego wymaga logistyka i rozwoj panstwa. Ukraine mozna porownac do Haitii i tego systemu mentalnego nie da sie zmienic, obojetnie jakie Pan pieniadze tam zainwestuje to i tak to nic nie da. Sa to problemy mentalne i strukturalne nie do przekroczenia. Nikt powazny nie zainwestuje pieniedzy w panstwo rzadzone przez bandyckie gangi, jezeli moze spokojnie zainwestowac np. w cooperacje z Niemcami czy Czechami? Zwykly rachunek ryzyka. Wplywow nie uzyskamy w panstwie rzadzonym prze gangi przestepcze, a Ukraina jest wlasnie takim panstwem, podobnym jest Haiti.

    Odpowiedz do pytania 2. Dziekuje ze wytkniecie ze pominalem inwazje na Krym. Tak powinienm byl wspomniec o „niby wojnie z Rosja”. Darmatyczny spadek PKB w latach 2013-14 nie da sie wytlumaczyc „niby wojna” . Rosja zajela bardzo maly obszar Ukrainy i oba panstwa prowadzily wymiane handlowa. Rosja w tym okresie byla glownym rynkiem zbytu dla ukrainskich towarow, a zwlaszcza broni. W drugiej czesci zamierzam przedstawic bardziej szczegolowe dane. Wlacze dane eksportu i importu. One pokazuja wyraznie ze polscy przedsiebiarcy nie prowadza wymiany handlowej z Ukarina. Glownym partnerem handlowym Ukrainy jest Rosja i to po dzis dzien. Ta wojna to mit wykorzystywany w ukainskiej propagandzie ktory ma przyslonic fakt ze panstwo jest rzadzone przez gangi przestepcze. O powodach garesji Rosji na Ukraine pisalem w innym felietonie ale kilka lat temu. Wzrost PKB o ktorym Pan mowi jest nie adekwatny do mozliwosci Ukrainy. Ukraina jako panstwo istnieje od lat 90 i od 1990 roku uktracila ponad 10 milionow ludzi w skutek emigracji i swoj przemysl, (np lotniczy). 44 milionowe panstwo od 1990r ma wydajnosc na poziomie 5 milionowej Slowacji!!! Tzw „wojna” to nic nieznaczacy epizod. NIe da sie nim wytlumaczyc kompletnej zapasci ekonomicznej panstwa, ale powszechna korupcja, rzady gangow przestepczych i wrecz beszczelny drenaz panstwa idealnie tlumacza ta zapasc. Prosze cierpliwie poczekac na czesc druga mojego wywodu. Bardzo dziekuje za pytania.

  4. *****KONFEDERACJE mówi

    Konfederacji – a PeOwcami przyjaźń :
    Raz ordynarny niedźwiedź, kucnąwszy na łące,
    W dość niewybredny sposób podtarł się zającem.
    Zając potem chwalił się żonie przy obiedzie,
    – Wiesz stara, nawiązałem współpracę z niedźwiedziem.
    (Waligórski).

  5. Hammurabi mówi

    Ekonomia – wiadomo. Jednak tak jak fakt, iż nie tylko samym chlebem człowiek żyje, tak państwa łączą się gospodarczo, ekonomicznie i politycznie nie tylko z powodów ekonomicznych.
    Międzymorze jest mrzonką jeszcze z innego powodu, sięgającego swoimi korzeniami w głąb historii. Mówi się obrazowo o „tyglu bałkańskim”, gdzie na skutek ścierających się interesów mocarstw dochodziło do wielkich tragedii. Ów tygiel przy naszym, środkowoeuropejskim to jak niewielka kałuża przy wielkim bagnie!
    Nigdy nie dojdzie do takiego porozumienia pomiędzy krajami poróżnionymi od wieków.
    Litwa to zajadły wróg polski, trzymany w ryzach przez ekonomię i strach. Warto zainteresować się myśląc o „Międzymorzu” sytuacją zamieszkujących Litwę, Białoruś czy Ukrainę Polaków. Warto zdać sobie sprawę, że Białoruś praktycznie pomimo ogłoszonej 25 sierpnia 1991 „niepodległości”, tak naprawdę wciąż jest w przeważającym stopniu republiką byłego ZSRR zarówno mentalnie jak i gospodarczo.
    Ukraina dyszy nienawiścią do Polski i zaczyna traktować płynącą z jej strony pomoc jak coś jej należnego, wynikającego z głupoty Lachów.
    Słowacja kraik który gotów sprzymierzyć się z każdym, byle coś uszczknąć dla siebie, czego słuszne dowody dała w 1939 roku. Czechy? odwieczny antagonista Polski nigdy nie zrezygnuje z niemieckiego protektoratu, czekając na nadarzająca się okazję do kolejnego „Zaolzia”, tym razem bliżej ziem dolnośląskich.
    Patrząc więc na plany stworzenia czegoś z tak wielkiego niczego, należy je pomiędzy szalone i nierealne projekty włożyć chyba, że dojdzie do jakiegoś naprawdę ważnego i zatrważającego wydarzenia na kontynencie, które zmieni układ sił i spowoduje upadek dzisiejszych hegemonów oraz strach u ich wasali.
    Inaczej mówiąc póki dyszą Niemcy, póki wiernie sekunduje im Francja i zawsze zgodna z nimi w temacie Polski Anglia, póty każda idea narażająca ich interesy w regionie będzie niszczona.

  6. AS mówi

    „Polska przegrała wojnę, straciła niepodległość i podmiotowość na 47 lat.” Czy Polska odzyskała podmiotowość? To do teraźniejszości. Czy „projekt Trójmorza” uwzględnia interes państw w niego wchodzących, czy też jest projektem o zupełnie innym przeznaczeniu i dla zupełnie kogoś nie wchodzącego w tym momencie w jego skład? To do przyszłości. Czytanie między wierszami oraz znajdowanie podmiotów domyślnych nie jest rzeczą łatwą, ale nieraz właśnie ta metoda pokazuje Prawdę o przeszłości, teraźniejszości i prawdziwych intencjach.

  7. Flex mówi

    Abstrahując od przytaczanych wskaźników ekonomicznych na wstępie zacznę od społeczno-politycznych. Już jakiś czas temu pisałem, że MIedzymorze skończy jako międzyudzie w tylnym, górnym odcinku i granicą DE-RU na linii Wisły. Teraz może bardziej Bugu. O Fiasku tych mrzonek świadczy wysłanie ich architekta i orędownika K. Szczerskiego na „eksponowaną” placówkę dyplomatyczną przy ONZ. Założenie, że Polska jest tak kochana przez sąsiadów iż niemal złożą hołd lenny i oddadzą się pod nasze,, ugruntowane historycznie przywództwo i łopoczący, gwiaździsty sztandar wuja Sama mógł przyjąć tylko oderwany od rzeczywistości i realiów polityk. Że dokona się to dzięki odsprzedaży amerykańskiego LNG to już w ogóle odlot. Przywódcy tamtych krajów musieliby nie umieć liczyć i obłędnie kochać Polskę by przepłacać za surowiec, który mogą pozyskać taniej. Pierwszy kubeł zimnej wody chlusnął Orban wybierając przedłużkę rosyjskiej rury. Ukraińcy oczywiście jak zawsze byliby zainteresowani, ale tak jak to już kiedyś było z naszym węglem – za darmo! Patrząc pod kątem uzależnienia UA od naszego „hubu gazowego”. to ukończenie NS2 i wyłączenie tranzytu rosyjskiego gazu przez Ukrainę byłoby dla nas korzystne. Problem w tym, że kraj ten uważa się za wielką ofiarę rosyjskiej agresji i z tej racji uprasza się o ciągłe wsparcie. Ma to wyćwiczone od początku swojej samostijnosti, kiedy to był podtrzymywany przy życiu rosyjską ropną kroplówką i gazowym respiratorem by tylko nie myślał o NATO. Po Majdanie skończyło się babci sr., a Rosja odebrała sobie utopioną i skonsumowaną przez oligarchów kasę w formie Krymu, a destabilizując Donieck utrudniła europejskie i natowskie aspiracje. W Międzymorzu za realne i mające duży sens ekonomiczny trzeba natomiast uznać wspólne inwestycje komunikacyjne i infrastrukturalne. Tego się trzymajmy, a nie liczmy naiwnie na Jagielonię z królem w Polsce. Kiedyś napisałem, że nasza polityka zagraniczna jest jak domek baby jagi na kurzej łapce w Trumpku. Gdy przyszła konieczność zmiany Trumpka na starego Bambosza domek stracił równowagę i p….ł z hukiem na glebę. Teraz mamy PISk i zgrzytanie zębów. Takich „polityków” nie zatrudniłby nawet na dozorcę Żyd w swojej „odzyskanej” dzięki nim kamienicy, czy gejowego w bezspadkowym lesie.” Ratowanie” sytuacji dywizją Abramsów nic nie pomoże. Rosja musi tylko czekać na naszą niewypłacalność i pójście po prośbie. NIK podał, że w 2020 przybyło długu publicznego tyle, co przez poprzednich 10 lat. Mają rozmach chłopaki. Coś w tym musi być skoro zaraz wierne służby aresztowały Jakuba B., a słynna z posłuszeństwa Prokuratura w Białymstoku wszczęła śledztwo.

  8. Anty mówi

    Judeopolonia trochę za mała więc wymyślono międzymorze.

Zostaw odpowiedź

Twoj adres e-mail nie bedzie opublikowany.

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.