W okresie okupacji niemieckiej ludność polska walczyła z codziennością również śpiewem. Jedną z piosenek znanych z tego okresu jest utwór: „Gdy w noc wrześniową północ wybiła” przywołujący tragedię agresji niemieckiej na Polskę. Czy jednak dopiero 1 września niemiecki agresor zadał pierwszy cios państwu polskiemu?
Choć Westerplatte i nalot na bezbronny Wieluń stały się symbolem rozpoczętej wojny, ówcześni Polacy zdawali sobie doskonale sprawę z końcem sierpnia, że wojna jest kwestią czasu i tylko cud może zmienić bieg wydarzeń. Skąd jednak wiedzieli o narastającym zagrożeniu? Latem 1939 roku najlepszym źródłem informacji o wydarzeniach na arenie międzynarodowej i sytuacji na zagrożonej granicy było radio i prasa.
Dzięki materiałom prasowym możliwe jest odtworzenie wydarzeń, jakie poprzedziły atak niemiecki na Polskę.
Pierwszy śmiertelny wypadek, zapowiadający intencje niemieckie wobec Polaków, wydarzył się 20 lipca 1939 roku na przejściu granicznym w Trzciance w powiecie kościerskim. Funkcjonariusze SA (Sturmabteilung) zastrzelili starszego strażnika Witolda Budziewicza1. W godzinach rannych granicę między Polską a Wolnym Miastem Gdańskim przekroczył koło miejscowości Trzcianka jeden celnik gdański i dwóch hitlerowców. Będąc 20 metrów od granicy Polskiej zostali zauważeni przez polskiego strażnika, który próbował ich zatrzymać. Wówczas jeden z nich zastrzelił go na miejscu2. Morderca i jego towarzysze zbiegli na terytorium gdańskie.3
Również granica z Niemcami na odcinku śląskim stała się widownią tragicznych wydarzeń. Dnia 9 sierpnia 1939 roku na odcinku granicznym pod Rudą Śląską doszło do wymiany ognia, w wyniku którego został ranny strażnik graniczny Władysław Pieczychlebek, a 5 dni później na przejściu granicznym Szarlej (obecnie dzielnica Piekary Śląskie) policjanta Wiktora Szwagla. Do ataku doszło, gdy polski policjant eskotrował aresztowanego Marcina Adamczyka, podejrzanego o przynależność do grupy dywersyjnej. W wyniku zamieszania Adamczyk zdołał ucieć do Niemiec, ujęto natomiast sprawcę zamachu Pawła Kaletę4.
O bestialstwie, jakie przygotowane było dla Polaków, może świadczyć wydarzenie z drugiej połowy sierpnia 1939 roku. 18 sierpnia zostało wydane polskiej rodzinie ciało zabitego przez gdańskiego urzędnika celnego żołnierza polskiego. Poległ on koło miejscowości Kohling (obecnie wieś Kolnik)5. Zamordowany 15/16 sierpnia podobno przypadkowo przekroczył granicę. 24 sierpnia, wg ustaleń sekcji zwłok przeprowadzonej przez lekarza przy sądzie grodzkim w Tczewie i polskiej komisji, ciało zamordowanego przez gdańskich celników ś.p. Michała Różanowskiego zostało wydane stronie polskiej zniekształcone. Jak wykazała sekcja zwłok ciało pozbawione zostało 5-8 żeber po stronie lewej oraz przepony. Poza tym sekcja stwierdziła znajdujące się w jamie brzusznej chaotycznie ułożone ciała obce wśród nich: macica zmieniona nowotworowo, druga macica z przedawkami i z pochwą, płuco grzuźliczo zmienione, łożysko, mostek dziecięcy, odłamki czerepu kostnego dziecięcego, kręgosłup zmieniony chorobowo, nerki pochodzące od różnych osobników w ilości czterech, dwa języki wraz z przełykiem i tchawicą, częśc śledziony, wątroba, bardzo liczną ilość tkanki mózgowej, szereg najrozmaitszych strzępów różnych tkanek, kawałki słomy i drzewa, kłos żyta, trociny oraz 6 kartek z różnymi napisami.6 Michał Różanowski był żołnierzem 2 Batalionu Strzelców z Tczewa.
Podane przykłady ataków na państwo polskie i polskich obywateli są tylko nielicznymi, jakie miały miejsce przed pamiętnym 1 września 1939 roku. Warto uświadomić sobie ten fakt w walce o prawdę historyczną w momencie obecnej nagonki i próby przerzucenia odpowiedzialności za II wojnę światową na Polaków.
1 Gdański strażnik Stein- mordercą ś.p Witloda Budziewicza, „Dziennik Bydgoski” 1939, nr 167, s. 2.
2 Hitlerowcy gdańscy zamordowali polskiego celnika, „Warszawski Dziennik Narodowy”, 1939, nr 200, s.1.
3 Gdańscy strażnicy zabili polskiego celnika na terytorium Polski, „Krotoszyński Orędownik Powiatowy”,1939, nr 54, s.1.
4 T.Chinciński, Niemiecka dywersja w Polsce w 1939 r. w świetle dokumentów policyjnych i wojskowych II Rzeczypospolitej oraz służb specjalnych III Rzeszy (marzec-sierpnień 1939 r.), Pamięć i Sprawiedliwość, 2005, t. 4/2 (8), s.159-195.
5 Wydanie zwłok zabitego żołnierza polskiego, „Kurjer Warszawski”, 1939, nr 228, s.3.
6 Hitlerowcy gdańscy splugawili zwłoki polskiego żołnierza, „Kurier Poznański”, 1939, nr 385, s. 4; Profanacja zwłok żołnierza polskiego, „Kurjer Warszawski”, 1939, nr 233, s.5.
Przeczytaj także: